De Super Vegan en de Schaduw van de Held

Sinds een paar weken staat de veganistische community op zijn kop: Gary Yourofsky is terug! De man die ooit de speech der speeches gaf in een Amerikaanse collegezaal. De man die viraal ging met dat interview waarin hij droogjes opmerkt dat het hem verbaast dat ze hem, naar goed leeuwen gebruik, niet aan z’n kont heeft geroken bij binnenkomst. De man die het zei zoals het was, zonder omwegen, zonder compromissen. Na ruim tien jaar radiostilte is hij opeens terug.

Ook ik ging mee in het enthousiasme. Ik heb de speech der speeches gehoord en gezien, de fragmenten die viraal zijn gegaan. En alhoewel ik niet door Gary veganistisch ben gaan leven, begrijp ik heel goed zijn aantrekkingskracht… en dat zijn woorden voor velen een aanleiding zijn geweest om hun leven om te gooien. En precies op het moment dat ik werk aan mijn serie over de reis naar de Super Vegan… daalt Gary letterlijk de berg af! Alles wat Gary de afgelopen weken heeft gedaan sinds hij de berg is afgewandeld, heb ik met bovengemiddelde interesse gevolgd. En hij is niet alleen terug, maar actiever dan ooit tevoren.

De eerste podcast was meteen raak. Ik hoorde Gary spreken over zijn transitie naar een whole food plant-based dieet… al tien jaar lang geen vegan junk meer…en hij voelde zich, naar eigen zeggen, beter dan ooit. Super Vegan-check! Hij zet zich in voor Sasha Farm, een animal sanctuary, en gebruikt zijn nieuwe Instagramkanaal, zijn podcast en zijn interviews om geld op te halen voor die plek. Super Vegan-check! En wanneer hij met nadruk zegt dat het leven van één koe redden wél zin heeft…juist zin heeft…dat het betekenisvol is voor die ene koe, dan voel ik alleen maar instemming. Wie mijn werk leest, weet hoe ik hierover denk. In de reis die ik zelf uitstippel, komt het concept van een sanctuary…of op z’n minst de zorg voor individuele dieren… vanzelfsprekend terug. Dus ja, ik was enthousiast. En toen hij in diezelfde podcast ook nog pleitte voor een zuivere focus op dierenrechten…laat je niet afleiden door mensenrechten, blijf bij de kern…toen knikte ik opnieuw hevig mee. Amen, Gary!

Gary heeft een goede kop. Is fit. Welbespraakt. Gedreven. Energiek. Hij is een wandelende feitjesmachine als het gaat om alles wat met dit onderwerp te maken heeft. Op alles heeft hij een passend…en belangrijker nog: een kloppend…antwoord. Hij gaat de straat op, gaat het gesprek aan, vertelt het zoals het is en verspreidt dé boodschap.

Is dit de missing link? Is dit de messias waar de beweging op wachtte? Waar ík misschien op wachtte? De persoon die door simpelweg te zijn…eindelijk gaat zorgen dat we afkomen van dat beschamend lage percentage vegans?

Ik voelde oprechte opwinding. Maar dat veranderde enigszins toen het gesprek op carnivore dieren uitkwam…

Hij Kwam van de Berg… en Gleed Uit

“Meat-eating animals lost their minds, just as humans who eat meat have lost their minds.” “Herbivores only.” “Fuck the lion, the zebra needs to live.” “We don’t need lions, tigers, hyenas or snakes… we need cows.”

Een greep uit de uitspraken van Gary Yourofsky in zijn eerste podcast sinds zijn terugkeer, in gesprek met George Martin van Carnism Debunked (vanaf minuut 49). In de aflevering ontvouwt Gary zijn visie op de rol van carnivoren in de natuurlijke orde… en die visie is glashelder: carnivoren zijn de daders, herbivoren de slachtoffers.

Hij stelt dat we als samenleving een ongezonde fascinatie hebben voor roofdieren: we prijzen hun kracht, bewonderen hun ‘natuurlijke’ gedrag, verheerlijken het doden alsof het iets majestueus is… terwijl we nauwelijks aandacht hebben voor het leven dat daarbij verloren gaat.

Volgens Gary zijn vleesetende dieren hun verstand kwijtgeraakt..net als de mensen die hen nadoen. We zouden beter af zijn in een wereld vol koeien, konijnen en andere planteneters. Dieren die niets of niemand kwaad doen, maar wél voortdurend moeten rennen, vluchten of sterven voor de roofdieren die wij al eeuwen romantiseren. Hij benadrukt dat hij niet pleit voor het uitroeien of heropvoeden van carnivoren, maar wel voor een radicale verschuiving in onze empathie: stop met de bewondering voor de dader, begin met solidariteit voor het slachtoffer. Zijn conclusie: de wereld van de herbivoren is niet alleen vreedzamer… het is de wereld waar we naartoe moeten.

Jeetje, oké… mijn enthousiasme kreeg meteen een klapje. Wat daarvoor in de plaats kwam, was meteen een ongemakkelijk soort loyaliteitscrisis, en…belangrijker nog… het begin van het wegvallen van hoop. Ik had mezelf al achter hem geschaard, al bijna uitgeroepen dat hij precies is wie we nodig hebben. Dé man om het veganistische geluid beneden in het dal te laten klinken. Maar nu begon het te wankelen.

Ik probeerde nog wel met een open blik te blijven luisteren, te begrijpen wat hij nu precies zei. Zijn punt dat we als samenleving inderdaad een voorkeur hebben voor het roofdier… misschien zelfs meer dan voor de vriendelijke planteneter… daar kon ik nog in meegaan. Er zit ongetwijfeld een kern van waarheid in, maar ik vraag me af of onze fascinatie voor leeuwen, tijgers of haaien echt draait om verheerlijking.

Even weg bij de moorddadige dieren, neem bijvoorbeeld onze fascinatie voor het duistere in de mens. Zo kunnen de meeste mensen moeiteloos een aantal seriemoordenaars opnoemen, maar waarschijnlijk niet eens één slachtoffer. We vinden criminaliteit, moord, geweld…inderdaad fascinerend. Maar goed…je mag dan ook best stilstaan bij de reden achter die fascinatie. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen opvallend veel interesse hebben in true crime-documentaires. Niet omdat ze genieten van het geweld, maar omdat ze ervan hopen te leren (bewust dan wel onbewust). Omdat ze willen weten hoe gevaar werkt. Hoe een dader denkt. Hoe je signalen herkent. Hoe je uit handen blijft van iemand die je kwaad wil doen. Het is geen sensatiezucht…het is zelfbescherming. Een manier om grip te krijgen op het ongrijpbare. Om controle te voelen in een wereld waar geweld altijd om de hoek kan liggen. We willen het monster begrijpen…niet omdat we het willen zijn, maar omdat we hopen het buiten de deur te houden.

Dus ja, ik snap het. We moeten dieren die andere dieren verscheuren, doden en opeten misschien niet verheerlijken… maar voor de rest… wat zeg je hier nou precies, Gary? Is dit verstandig? Helpt dit de zaak? Of gaat het debat hierdoor niet juist enorm verwateren?

Maar goed, over een week volgt er een gesprek met de vegan influencer Vegan Gains die blijkbaar openlijk pleit voor het afschieten van carnivore dieren…een kans voor Gary om e.e.a. te nuanceren…hopelijk…

Schiet de Leeuw Door de Kop

Klonk Gary in de podcast met George Martin nog enigszins genuanceerd, dan is die nuance in de aflevering met Vegan Gains een week later echt compleet verdwenen.

Even in het kort: hij vindt carnivore dieren tof… totdat het etenstijd is. Dan vindt hij ze ineens niet leuk meer. Hij staat aan de kant van de herbivoren. Sterker nog: als hij “daar” is, en hij ziet een antilope aangevallen worden door een leeuw, dan schiet hij die fucking leeuw door z’n hoofd. Net zoals hij zegt dat hij een mens door de kop zou schieten als die een vrouw zou verkrachten. Geen parafrasering, dit is wat hij letterlijk zegt tijdens deze podcast.

Verder even in het kort wat er voorbijkwam: communisten zijn stom. Al dat gepraat over het klimaat is “nonsense”. Peter Singer is een enorme lul. En auteur-activisme? Dat stelt niets voor… dat is geen echt activisme, daar snappen ze niks van. Oh ja, en alhoewel Gary zelf geen junkfood vegan meer is en daar al tien jaar mee is opgehouden is het okay als je als veganist gewoon alleen pindakaas en jam boterhammen eet. Waar ik in de vorige podcast nog als een gelovige achter Gary aanliep, viel ik nu keihard van mijn geloof.

Ik voel me ontzettend ongemakkelijk terwijl ik dit schrijf…vooral omdat ik twee weken geleden nog vol overtuiging verkondigde dat de Super Vegan van de berg was afgedaald. Maar precies om die reden moet ik er nu wel iets mee. Antwoord gevend op de vraag: hoe kán dit in godsnaam? Hoe kan deze man… die ooit de speech der speeches gaf, zonder overdrijving, zonder leugens, met vuur en helderheid… hier nu zóveel onzin zitten spuien? Hoe kan hij Peter Singer wegwuiven als een idioot? Kritiek op Singer is prima… graag zelfs. Ook ik ben kritisch op zijn huidige standpunten. Op het feit dat hij in bepaalde situaties carnistisch eet, of op hoe zijn principe van effectief altruïsme naar mijn idee juist een valkuil is geworden, een manier om afstand te creëren in plaats van verbinding. Maar Animal Liberation niet eens noemen? Het boek dat aan de wieg stond van de hele beweging waar hij zich nu zo gepassioneerd voor inzet? Doen alsof Peter Singer er niet toe doet, getuigt van een stuitende arrogantie. Het was ronduit teleurstellend. En vooral… zo ontzettend dom.

Die dommigheid hing vooral rond de uitspraken van Vegan Gains, maar ik hoorde er geen genuanceerde, intelligente Gary tegenover. Geen relativering, geen poging tot verdieping. Het hele gesprek voelde van begin tot eind als een soort bizarro world… een veganistische variant van de manosphere, waar volume belangrijker is dan inhoud en nuance wordt ingeruild voor stoerdoenerij.

Dit hele gesprek tussen Gary en Vegan Gains verdient een uitgebreidere analyse… er valt genoeg te ontleden en te bevragen. Maar in dit stuk wil ik me vooral richten op één punt: het idee om carnivore dieren af te schieten. Waarom dat niet alleen dom en dogmatisch is, maar ook ronduit hatelijk. Het is een argument dat alles mist wat het veganisme in essentie zou moeten zijn: compassie, nuance, ecologisch inzicht en intellectuele eerlijkheid. En wat deze mannen daarmee doen…zonder dat ze het door lijken te hebben… is exact wat ze zélf verwijten aan anderen. Denk aan BLM-activisten of pro-Palestina-demonstranten, die volgens hen te ver gaan, te emotioneel zijn, te zwart-wit denken. Maar dit? Dit is precies hetzelfde. Dit is hun versie van ideologisch extremisme. Alleen dan de “veganistische” variant. Want wat zeg je eigenlijk, als je pleit voor een wereld zonder carnivoren?

Gary zegt: dit dier…de leeuw, de tijger, de hyena, de wolf…verdient geen plek meer in de wereld. Niet omdat hij sadistisch is. Niet omdat hij bewust kiest voor geweld. Maar omdat hij eet zoals zijn soort al miljoenen jaren eet. Omdat zijn overleving, zijn biologie, zijn hele lijf gebouwd is op jagen, doden en eten. En dan zetten we daar de antilope tegenover…het slachtoffer. Gary kiest daar partij. Hij zegt letterlijk: als ik erbij ben, en een leeuw valt een antilope aan, dan schiet ik die fucking leeuw door z’n kop. Alsof er sprake is van schuld en van ethische verantwoordelijkheid. Maar een leeuw is geen dader. En een antilope is geen slachtoffer in morele zin. Er is hier geen misdaad gepleegd. Er is alleen de natuur.

En als je vanuit die morele bril naar de natuur blijft kijken, dan raak je totaal vervreemd van hoe ecosystemen überhaupt werken. Want wat gebeurt er in een wereld zonder carnivoren? Je haalt de top van de voedselketen weg…en daarmee verstoor je het hele systeem. Populaties planteneters nemen eerst toe. Overbegrazing treedt op. Ecosystemen raken uit balans. En ja, uiteindelijk sterven ook dan ook de de dieren waar Gary voor zegt op te willen komen… maar dan langzaam, door honger, ziekte, overbevolking.

De gedachte dat we simpelweg de roofdieren kunnen verwijderen en dan een vredige wereld overhouden met alleen nog koeien en konijnen is niet alleen naïef…het is gevaarlijk. Want wat zegt dat over het wereldbeeld dat hieruit spreekt?

Als je iedere vorm van leed wilt uitbannen… als je niet kunt verdragen dat het leven soms hard is, dat dood bij het leven hoort, dat schoonheid en wreedheid naast elkaar bestaan… waar ben je dan precies naar op zoek? Naar een steriele wereld? Een gecontroleerd paradijs waarin niemand ooit iets verkeerd doet? Een moreel gecureerde dierentuin waar alleen nog de ‘onschuldigen’ mogen leven? Dat klinkt me bekend in de oren…als in een tegengestelde versie van de bio-industrie. En hoe ver wil je hierin gaan? Zijn alleen de grote zoogdieren het probleem, of ook al die andere dieren die andere dieren eten?

Wat doen we met de vis die een andere vis opslokt? De spin die een vlieg vangt in haar web? De arend die een haas van het veld grijpt? De libelle of vleermuis die muggen verslindt in volle vlucht? De kikker die een vlinder naar binnen zuigt zonder aarzeling? De egel die slakken, wormen en kevers opeet alsof het chips zijn? De bidsprinkhaan die haar partner tijdens de paring aan stukken scheurt? De mierenleeuw die onder het zand wacht tot er een prooi in zijn val glijdt?

En dan hebben we het nog niet eens over bacteriën en schimmels. Over parasieten. Over bomen die via wortelnetwerken andere planten onderdrukken. Over alles wat leeft door iets anders te verteren, te breken, op te eten. De natuur is niet vriendelijk. Ze is niet moreel. Ze is complex, prachtig, genadeloos. Alles leeft ten koste van iets anders. Zelfs jij en ik…zelfs als we geen dieren eten…teren op de energie van wat ooit levend was.

Als je dáár niet tegen kunt… als je dat niet wilt erkennen… dan zoek je geen rechtvaardigheid. Dan zoek je controle. Dan wil je geen natuur, maar een moreel laboratorium. Een wereld waarin alles wat niet past… alles wat bijt, steekt, rooft, bloedt…wordt weggeschreven uit het verhaal. Wat erover blijft is een lege biotoop. Een moreel steriel stilleven zonder leven. Wie het lijden wil uitbannen, eindigt het leven zelf uit te wissen. Als je echt zo denkt… dan moet je misschien moet je jezelf dan eens afvragen of je nog wel voor het leven kiest. Dit is niet langer activisme. Dit is niet compassie. Dat is ideologische zuivering vermomd als ethiek. Een wereldbeeld waarin alles wat niet past binnen het ideaalbeeld…of het nou een leeuw is of een gedachte die schuurt…wordt uitgesloten. Dit is de radicalisering van ethiek.

En is het eigenlijk wel zo ethisch om partij te kiezen voor de herbivoor? Want wat betekent dat voor de carnivoor? Een carnivoor afschilderen als dader en een herbivoor als slachtoffer is niet alleen zwart-wit… het is ook simpel gedacht en weinig begripvol. Ik schreef eerder, in de context van onze fascinatie voor seriemoordenaars, dat we het monster willen begrijpen. Niet om het goed te praten, maar om te snappen. Omdat we hopen grip te krijgen op het kwaad. Omdat we willen weten hoe iemand zo wordt…en hoe wij kunnen voorkomen dat we zelf zo worden.

In de nieuwe Superman-film zit daar een scène in die me diep raakte. Superman wil een ‘monster’ niet vernietigen, maar begrijpen. Hij wil het vangen, onderzoeken, leren. Maar de mensen om hem heen willen wraak. En (spoiler) uiteindelijk doden ze het wezen op gruwelijke wijze. Letterlijk wat Gary Yourofsky zegt te zullen doen als hij een leeuw tegenkomt in Tanzania: schieten. Door het hoofd. Klaar.

Maar Superman worstelt. Hij wil niet geloven dat dit wezen alléén een monster is. En ik zat daar, met betraande ogen, te kijken naar een man die weigert mee te gaan in die zwart-witlogica.

Als je één minuut langer nadenkt over de vraag of je een leeuw door z’n kop zou moeten schieten… dan kom je wellicht tot een andere conclusie. Dan zie je niet alleen de antilope die rent voor haar leven, maar ook de leeuw die móét doden om te leven. Omdat hij geen keus heeft. Omdat zijn lichaam, zijn natuur, hem daartoe dwingt. Gruwelijk, ja. Maar niet kwaadaardig. Beide levens staan op het spel. Wie is Gary om te bepalen welk leven meer waard is?

De Regisseerbare Held

Je merkt het misschien wel… ik was echt een beetje boos toen ik klaar was met de podcast met Vegan Gains. Wat me écht kwaad maakte, was niet alleen wat er werd gezegd, maar wat het gesprek compleet uit het oog verloor. Want dit hele debat over carnivore dieren leidt alleen maar af van waar het bij veganisme in de kern om draait: het stoppen van de fucking bio-industrie! Het beëindigen van het systematisch verkrachten, ketenen, mishandelen en afslachten van individuen. Op een schaal zó immens dat zelfs de grootste mensenrechtenschendingen in aantallen erbij verbleken. Dáár draait het om. Dáár strijd je voor. Dat is het vuur waar Gary Yourofsky mensen mee wakker zegt te willen schudden. Dat is zijn missie. Zijn reden van bestaan.

Dus waarom… in hemelsnaam… gooi je dan zélf modder in het water!? Waarom dit debat vervuilen met domme, ondoordachte, shockerende uitspraken als: “schiet de leeuw door de kop”!? Waarom jezelf reduceren tot een karikatuur van de activist die je ooit was!? Waarom in godsnaam!?

Ik was dus wel even klaar met Gary, maar het liet me niet direct los. Een vriend wees me erop dat de derde podcast met Gary Yourofsky al op komst was…deze keer bij Jaimie Logan. Ik ben groot fan van Jamie, maar ik kon me er niet direct toe zetten om de volgende Gary episode weer gelijk in te duiken, ik had wel genoeg gehoord. Maar goed, voor het complete plaatje…en voor dit stuk…luisterde ik een paar dagen later tóch naar die derde podcast, terwijl ik in de tuin aan het klussen was. Zelfde origin story, in grote lijnen hetzelfde verhaal… maar met een totaal andere energie. Ik begon met argwaan, wachtend op het moment dat ik weer zou afhaken. Maar richting het einde van de podcast zag ik opeens weer de Super Vegan de berg afdalen. Hoe kon dit? Twee versies van dezelfde man, binnen één week.

Het verschil zat ‘m niet perse in de boodschap of de boodschapper, maar de interviewer. Jamie Logan… grappig, vrolijk, sprankelend, warm, oprecht geïnteresseerd… tegenover Vegan Gains, een soort jaren 80-actiefiguur zonder mimiek die op mij een nogal dogmatische indruk maakte. Bij Jamie werd Gary open, licht en levendig. Bij Vegan Gains bot, opgefokt en ja…dom vooral….alsof je naar twee totaal verschillende montages van dezelfde film zat te kijken.

En is dat erg? vroeg ik me af. Misschien past Gary zich gewoon aan aan zijn publiek. Donker versus licht. Hoop versus woede. Vegan Gains spreekt de gefrustreerde jongens aan die hun kracht zoeken in conflict. Jamie Logan spreekt de jonge generatie activisten aan die hun kracht zoeken in verbinding. En daarin lijkt Gary als een spiegel: wat je erin stopt, komt eruit.

Tussen alle podcasts door ben ik ook nog even naar de nieuwe Superman film gegaan. En ik moest denken aan het contrast tussen Zack Snyders Man of Steel en James Gunns Superman uit 2025. Twee compleet verschillende visies op hetzelfde iconische figuur. Snyder liet ons een getormenteerde Superman zien… een afstandelijke halfgod, gekweld door zijn krachten, worstelend met zijn plaats tussen de mensen. Alles aan zijn versie ademde zwaarte, ernst, woede en existentiële vervreemding. Niet toevallig dat zijn ietwat toxische masculiene fans juist dát omarmen. Ze gaan goed op het messiaanse lijden, op de Ayn Rand-achtige ondertoon van de superieure enkeling die zijn lasten in stilte draagt.

Gunn daarentegen presenteert een heel ander beeld. Zijn Superman is open, licht, toegankelijk. Een vriendelijke buurman met bovenmenselijke krachten, maar een diep menselijke blik. Geen god onder de mensen, maar een bondgenoot. Hij helpt, luistert, verbindt. Geen kil marmer, maar iemand van vlees en bloed. Een Superman die hoop belichaamt…niet ondanks zijn krachten, maar dankzij zijn menselijkheid.

Precies dat dat zag en hoorde ik ook in de twee podcasts. Twee verschillende perspectieven op hetzelfde verhaal. Wat dit zo tragisch maakt is dat mensen zoals Gary zijn… mensen die op eenzame hoogte in de spotlight staan…niet alleen een verhaal vertellen, maar ook zelf een verhaal worden. En als je jezelf door de verkeerde regisseur laat regisseren, ontstaan er meerdere versies van hetzelfde personage. En in de context van een beweging die helderheid en richting nodig heeft, werkt dat eerder verwarrend dan inspirerend. Bij ieder ander onderwerp mag je er wat mij betreft een afwijkende menging op nahouden, maar als het om veganisme gaat zou het fijn als we het zo helder mogelijk maken. Zoals Gary in de geregisseerde versie van Jamie Logan helder en inspirerend sprak.

Ik had graag alleen de “James Gunn-versie” van Gary gezien… de hoopvolle, verbindende held. Maar in plaats daarvan blijf ik achter met een diffuse montage, een rommelig personage dat van toon wisselt afhankelijk van wie er tegenover hem zit.

Life of Gary

Er is een scène in Life of Brian die plots bij me op kwam van de week toen ik over Gary nadacht. In die scene is Brian is op de vlucht voor een menigte die hem als messias beschouwt. Hij wil niks met die status te maken hebben. Hij komt bij een kuil aan, waar een magere man met lange baard in zit en vraagt hem de weg, maar de beste man kan of wil geen antwoord geven. Halsoverkop duikt hij de kuil in wanneer de menigte dichterbij komt… en landt met beide voeten op de voet van de kluizenaar. De man gilt van de pijn: "Auw, m’n voet!" En dan beseft hij: zijn vow of silence van achttien jaar is verbroken.

Wat volgt, is prachtig tragisch. De kluizenaar… die al die tijd heeft gezwegen, die in zijn eenzaamheid een bijna heilige status had verworven… barst los. Hij praat, hij schreeuwt, hij zingt, hij danst. Jaren aan woorden, meningen, frustraties rollen eruit alsof de vulkaan eindelijk weer mag uitbarsten. En precies op dat moment trekt hij de aandacht van de massa. De combinatie van de man die tegen zijn zin in tot messias wordt uitgeroepen, en de kluizenaar die achttien jaar in stilte een teruggetrokken bestaan leidde, deed mij denken aan Gary.

Tien jaar stilte. Tien jaar mysterie, mythevorming, bewondering. Hij was de kluizenaar op de berg. De man die het eens zo helder wist te zeggen. Die we met open armen weer wilden ontvangen. Omdat we hem nodig dachten te hebben. Omdat ik dacht hem nodig te hebben.

Hoe ben ik anders dan die volgelingen uit Life of Brian vroeg ik mij af, die hysterisch achter Bryan aanlopen met zijn verloren sandaal? Die een bessenstruik in de woestijn aanwijzen als bewijs van een wonder? Die blind betekenis plakken op alles wat hij zegt, zelfs als hij alleen maar "Jullie moeten het zelf uitzoeken" roept?

Hoe ben ik anders? Misschien ben ik dat niet. Misschien is mijn verlangen naar verandering zó groot, dat ik even vergat dat niemand van die berg afdaalt met een pasklaar antwoord. Dat ook Gary geen wonder in zijn hand draagt. En dat, als ik eerlijk ben, ik zelf degene ben die een sandaal opraapte en riep: Kijk! De richting! De waarheid! Maar die sandaal was niets meer dan een afgetrapte schoen.

Het probleem ligt dan ook niet alleen bij Gary. Het ligt bij mij. Bij ons. Bij de menigte die van Gary een messiaans figuur maakt. Die achter hem aanloopt in de hoop op een preek die ons rechtvaardigt, bevestigt, inspireert…zodat we opgelucht en collectief "hallelujah!" kunnen roepen. En als die preek uitblijft, als hij iets zegt wat schuurt of teleurstelt, dan laten we hem vallen… en zoeken we de volgende Messias om te volgen.

In de podcast met Jaimie Logan benoemt hij dan ook het cancelcultuur fenomeen, de linkse kerken die Gary maar al te graag wil “cancelen”. Vanwege uitspraken die hij heeft gedaan, wordt hij volgens hem door sommigen binnen de gemeenschap (of daarbuiten door mensenrechten acitivisten) geboycot of zelfs gehaat. Idioot, gevaarlijk…ook ontzettend dom en onnozel…cancelen is niet de oplossing. Als je het ergens niet over eens bent moet je in gesprek gaan. Weerspreek je dat met argumenten. Ik geef hem dan ook gelijk wanneer hij zegt dat we gewoon met elkaar van mening kunnen verschillen, maar nog steeds de waarde kunnen inzien van het werk dat iemand doet of heeft gedaan. En ik zie absoluut de waarde van Gary’s werk, maar ik ben het ook op geen enkele manier eens met een aantal dingen die hij zegt. Dat hij dan vervolgens niet past in mijn ideale plaatje is niet zijn probleem, dat is mijn probleem.

Gary kwam plots de berg aflopen en ik zag de Super Vegan…maar bleek toch niet te passen in het beeld zoals ik dat voor me zag. Moet ik hem om die reden links laten liggen? Nee, ik zal Gary dan ook niet wegzetten als iemand naar wie je niet zou moeten luisteren…integendeel. Kijk die speech. Leer hem uit je hoofd. Spreek hem uit met hetzelfde vuur als Gary destijds deed. Maar blijf wél kritisch. Blijf open. En neem niet alles zomaar aan. Want voor je het weet, sta je in Tanzania met een geweer in je hand, op leeuwenjacht in naam van de compassie..

Epiloog: De Messias Die Ik Zelf Bouwde

De pijnlijkste én meest waardevolle realisatie van dit hele verhaal: dat dit stuk minstens zoveel over mij zegt als over Gary. Want het is makkelijk om de vinger te wijzen, om met lichte schaamte terug te kijken op het moment dat ik dacht dat de Super Vegan van de berg was afgedaald. Maar de waarheid is: ik had hem toen al ingekleurd voordat hij ook maar één woord had gezegd. Ik projecteerde mijn verlangen naar richting, helderheid en morele bevestiging op iemand die simpelweg na tien jaar stilte weer begon te praten. Ik had een held nodig… en dus maakte ik hem. En toen hij iets zei wat buiten mijn zorgvuldig opgebouwde denkraam viel, werd ik niet alleen teleurgesteld, ik werd boos. Verontwaardigd. Gekrenkt zelfs. En dat zegt misschien nog wel het meest over mij.

Maar laten we het ook niet romantiseren: ik was vooral boos omdat hij het water vertroebelde. Omdat hij zó dichtbij was. Zo’n beetje de perfecte spokesperson: fel, scherp, retorisch sterk, moreel overtuigd. Hij was er voor 90%. En dan, uit het niets, schiet-ie zichzelf in de voet met een domme, onnodige, polariserende uitspraak als: "schiet de leeuw maar door de kop." Het voelde als een gigantische gemiste kans. Zoals het ook onnodig is om een koe te slachten, was dit onnodig om te zeggen. En ja, ik was er wel even klaar mee.

Wat ik achteraf betreur is het feit dat ik Gary direct bestempelde tot iets wat ik zélf nodig had dat hij zou zijn. Ik duwde hem in een rol, zonder ruimte te laten voor wie hij werkelijk is. En dat is ironisch… want is dat niet exact wat ik anderen vaak verwijt? Dat ze blind volgen, projecteren, vasthouden aan idolen?

En toch… ik moet hem ook ergens dankbaar zijn. Want tot hij begon over carnivore dieren had ik er eerlijk gezegd nooit écht over nagedacht. Niet als ethisch vraagstuk. Mijn morele kaart was overzichtelijk: mensen maken keuzes, dieren volgen hun aard. Klaar. Maar Gary gooide een steen in die ogenschijnlijk stille vijver en het water begon te bewegen. Niet richting zijn conclusies…die blijven voor mij ecologisch rampzalig en moreel onhoudbaar…maar wel richting vragen die ik mezelf niet eerder stelde. Over rechtvaardigheid. Over ethiek versus ecologie. Over wat het betekent om geen controle te hebben over je gedrag. Over hiërarchieën in ons mededogen. En over mijn eigen manier van denken, schrijven en oordelen.

Die verwarring kwam precies op het juiste moment. Ik zat midden in een stuk over waarachtigheid, over empathie en eerlijkheid…en ineens viel er iets op z’n plek. Juist doordat ik het zo hartgrondig met hem oneens was, werd ik scherper en helderder. Soms is het niet de messias die je verder helpt, maar de dwarsligger.

Maar wrang blijft het wel. Want ik geloof oprecht dat Gary, met al zijn imperfecties, nog steeds de potentie heeft om de stem van deze beweging te zijn. Hij ís dat namelijk al (geweest). En dat is precies waarom het pijn doet als hij afwijkt. Als hij het gesprek vervuilt. Als hij…met één zin…de aandacht afleidt van waar het echt om zou moeten gaan: de industriële uitbuiting van miljarden wezens.

In zijn geval is less truly more. Spreek minder, raak dieper. Geen kogels voor leeuwen, maar woorden voor mensen.

Dus ja, ik blijf kritisch. Op Gary. Op de beweging. Maar vooral op mezelf. Want uiteindelijk draait dit allemaal niet om de perfecte boodschapper. Niet om wie gelijk heeft of de meeste volgers. Het gaat om wat jij doet met wat je weet. Vandaag. Niet namens een held. Maar namens jezelf.