Ergens in mijn herinneringen zie ik de kinderboeken die ik als kind las. Boeken vol met vrolijke boerderijdieren. Groen gras onder een stralend blauwe lucht, waar de dieren vreugdevol rondlopen en in harmonie samenleven. Diezelfde beelden zag ik niet alleen in boeken, maar ook op kinderboerderijen: plekken waar de dieren uit die verhalen tot leven leken te komen. Waar je als kind de dieren mocht aaien en voeren. Daarna ging je naar huis en at je een broodje knakworst, zonder te weten dat de soortgenoot van dat varkentje dat je net hebt geaaid in je broodje is verwerkt.

*Banner op de website van het propagandistische platform “The Pig Story”*

De industrie heeft er alles voor over om de illusie die ze gecreëerd heeft in stand te houden. Ze verbergen de harde realiteit van stinkende stallen achter idyllische beelden van blije dieren op groene weiden. Maar dankzij organisaties zoals Varkens in Nood weten we inmiddels wel beter. Vroeger konden we misschien zeggen dat we niet beter wisten, maar die tijd is voorbij. De waarheid is onontkoombaar: dieren die gehouden worden voor vlees, zuivel of eieren lijden. En niet zo’n beetje ook; het leed is diepgaand en structureel.

We zijn dol op wat varkens ons geven, maar achter dat sappige speklapje schuilt het verhaal van een individu. Niet het “ware verhaal” dat de industrie ons graag voorschotelt, maar dat van een wezen dat nooit de zon op zijn rug voelt, nooit de geur van gras opsnuift en nooit een leven leidt zoals de natuur dat bedoeld heeft. Hoe het leven van een varken in Nederland er dan wel uitziet, zal ik in dit schrijfsel uit de doeken doen.

Het begin van een kort maar zeer “krachtig” leven

Dag 1

In een donkere, afgesloten fabriekshal, waar geen straal daglicht ooit zal binnendringen, haalt een pasgeboren biggetje haar eerste teugen adem. Een scherpe mix van ammoniak en stof doet haar keel branden, afkomstig van de mest van haar soortgenoten die zich ophoopt onder de roostervloer waar ze zojuist is “geworpen.” De industrie heeft haar een nummer gegeven, ik geef haar in dit verhaal een naam. Haar naam is Mira.

Haar moeder, de zeug, blijft passief liggen, niet omdat ze per se lui is, maar omdat ze simpelweg niet anders kan. Ze ligt onbeweeglijk vastgeklemd op haar zij in een metalen kraambox. Bewegen? Nee, dat zit er niet in. De boer maakt zich namelijk zeer sterk zorgen om het welzijn van de kinderen. Moeder zou zich maar eens willen omdraaien met haar 250 kilo binnen de twee vierkante meter oppervlakte waar ze samen met haar twaalf kinderen ligt! Een ongeluk zit in een klein hoekje… Of, wanneer het om de varkenshouderijen in Nederland gaat, een ongeluk zit in maximaal twee vierkante meter leefruimte.

Mira gaat, zoals elk instinctief wezen zou doen, samen met haar tien broertjes en zusjes op zoek naar een van de zestien tepels van hun moeder. Zestien tepels, zes meer dan hun voorouders hadden…een klein wonder van genetische manipulatie. Tepels genoeg, zou je denken, maar toch leidt het tot onderling geduw, getrek en obstakels. Obstakels zoals het levenloze lichaam van haar elfde broertje, doodgeboren en al vergeten, waar Mira langs moet klauteren om een tepel te bemachtigen.

Voor Mira is haar moeder niets meer dan een melk-bron. Ze zou wel meer willen, de warmte van haar moeder ontvangen bijvoorbeeld, maar ook daar hebben de innovatieve varkenshouders iets op bedacht. De warmte die normaal gesproken van haar moeder zou komen is vervangen door de rode gloed van warmtelampen die boven haar hangen. Dit is hoe het wonder van de geboorte eruit ziet bij de gemiddelde varkenshouder in Nederland. Kil, onpersoonlijk en bovenal efficiënt.

Dag 2

Als het op de eerste dag van haar leven nog niet duidelijk is voor Mira dat haar een kutleven te wachten staat, komt de boer op dag twee vrolijk langs om dat nog even te bevestigen. Terwijl Mira net was begonnen aan haar ontbijt, wordt ze bruut aan haar achterbenen omhoog getrokken en ondersteboven gehouden. Met een schaar knipt de boer nonchalant een stuk van haar staart af, gevolgd door een hete tang om de wond dicht te schroeien. Haar pijnlijke geschreeuw vult de kraamstal en zorgt ervoor dat haar broertjes en zusjes in paniek raken. Mira wordt teruggegooid in de "kraambox", waar ze nog nauwelijks bekomen is van de pijn die ze voelt. Eén voor één worden haar broers en zussen omhoog getrokken om dezelfde behandeling te ondergaan. Als Mira dacht dat de ellende hiermee voorbij was, heeft ze het mis. Zodra alle staarten zijn afgeknipt, is ze opnieuw aan de beurt. Deze keer pakt de boer haar vast om haar een gebitsbehandeling te geven. Zonder verdoving worden haar hoektanden met een vijl afgevijld. Diezelfde boer die bij de tandarts smeekt om een verdoving wanneer zijn tandvlees weer eens ontstoken is.

*Doodgewone praktijken waar we ons niet zo druk over moeten maken…toch?*

Mira heeft één gelukje, ze is als meisje geboren. Terwijl Mira nog ligt bij te komen van de traumatische gebeurtenis van zo-even, kijkt ze toe hoe één van haar broertjes op zijn rug wordt gelegd. De boer houdt hem vast bij zijn achterbenen. De huid van zijn balzak wordt strakgetrokken, waarna de boer met een scherp mesje twee sneden maakt. Vervolgens worden zijn testikels eruit getrokken, achteloos met een simpele draai. De wonden blijven open; geen hechtingen, geen verdoving, geen pijnstilling. Hij krijst het uit van de pijn, maar binnen enkele minuten is hij alweer bloedend en schreeuwend van de pijn, terug te vinden tussen de rest van de groep. Ja…het doet misschien wat pijn allemaal. Los van de vraag waarom dit allemaal nodig is, vraag je jezelf wellicht ook af of het niet met wat meer beleid kan? Oh ja, alsof daar de tijd voor is! De varkensboer is geen ambtenaar die een beetje de hele dag koffie drinkend van vergadering naar vergadering sukkelt. Deze hardwerkende mens heeft wel wat meer te doen in zijn grijze betonnen loods gevuld met 10.000 varkens!

*Wat zijn varkenshouders toch multi-getalenteerde individuen*

Mira is bang en begrijpt er werkelijk niets van, maar daar is ze natuurlijk ook gewoon eenvoudig weg te jong voor. Te jong om te begrijpen dat deze martelpraktijken essentieel zijn voor haar bestaan. Die hoektanden had ze anders kunnen gebruiken om haar moeder of broertjes en zusjes te verwonden. En die staart? Die moest eraf, anders had een vervelend broertje er zomaar in kunnen bijten. De lieve varkensboer kan er ook niets aan doen dat biggen elkaar verwonden omdat ze met veel te veel op twee vierkante meter moeten leven. Dat is nu eenmaal de regelgeving, Mira! Begrijp dat dan!

En hoe zit dan met die ballen van haar broertje? Moet ik dat echt uitleggen? Je wilt als echte stoere vleesetende man toch niet de geur van mannenvlees in je spareribs? Dat zou gay zijn.

De rest van haar leven

De kraambox, hoe ellendig ook, biedt haar nog wel dat kleine beetje houvast: een vaste plek, melk van haar moeder, en de warmte van de rode lampen boven haar. Maar die houvast is tijdelijk. Als ze drie weken oud is, wordt ze zonder pardon van haar moeder gescheiden. Haar lot is reeds bepaald. Ze is niet bijzonder genoeg om moeder te worden en dus zal ze opgroeien als vleesvarken. Ze wordt opnieuw door de boer opgepakt en piepend en spartelend naar de stal gebracht, waar ze de rest van haar leven zal doorbrengen. Een stal die je gerust een gevangenis zou kunnen noemen, maar dan zonder de drie maaltijden, het uur in de buitenlucht en een riolering die je uitwerpselen afvoert.

*Waarom allerlei aparte ruimtes bouwen, wanneer je al je levensbehoeftes op één plek kwijt kunt?*

Nieuwe geluiden, nieuwe geuren, nieuwe gevechten. Of na ja nieuw…vooral luider, hardnekkiger en meer…plots leeft ze samen met iets van veertig lotgenoten. De stal is dan wel ruimer, maar de personal space is wel iets meer in het geding gekomen. Ze heeft nu één vierkante meter aan persoonlijke ruimte. Dat is minder groot dan het gemiddelde openbare toilet. Over openbare toiletten gesproken. Mira en de veertig onbekenden waar ze nu mee samenleeft plassen, poepen, eten en slapen op een en dezelfde plek. Mocht je je afvragen wat die nieuwe geuren dan precies zijn…ja..nogmaals…niet per se nieuw…vooral hardnekkiger. Wie varkens onrein durft te noemen, wil ik weleens uitdagen rein te blijven onder deze omstandigheden.

*Ruimte zat toch? Dat pad voor de boer waar geen varkens komen bijvoorbeeld…dat is best ruim*

Melk krijgt ze niet meer. Dat is iets voor watjes…zoals die zwijnen die in de vrije natuur tot hun viertiende week melk blijven drinken bij hun moeder. Laffe moederskindjes…nee, het dieet van Mira bestaat nu volledig uit droge brokken. Een mix van granen, sojaschroot, oliën en kunstmatig toegevoegde vitamines die zorgvuldig is samengesteld…niet voor haar gezondheid overigens, maar voor haar groei. Groei is essentieel voor Mira! De brokken vullen haar buik, maar daar is gelijk ook alles mee gezegd. Het voer bezorgt haar diarree, met een constant branderig gevoel aan haar achterbenen tot gevolg. Het is namelijk niet zo dat de boer even langsloopt om de boel wat schoon te maken…ook de varkensboer vindt het maar een vieze bedoeling allemaal. Nog even een herinnering…de constante geur van urine, uitwerpselen en ammoniak is nog altijd alom aanwezig.

Nu moet ik toegeven dat het tot nu toe niet echt een vrolijk verhaal is. Mira leeft samen met veertig vriendjes en vriendinnetjes, dus in ieder geval kan ze lekker socialiseren toch? Probeer je eens voor te stellen dat je continu wordt omringd door twintig vrienden en familieleden in je woonkamer van twintig vierkante meter. Als in constant. Een eeuwigdurend verjaardagsfeestje waar je je hele leven moet uitleggen aan die vage kennis wat je ook alweer voor werk doet. Dat is geen fijne sociale gebeurtenis, maar een voorportaal van de hel. Mira zou het liefst willen samenleven met haar directe familie. Maar goed…soms knabbelt ze weleens uit verveling aan de oren of staarten van haar stalgenoten. Wat dan wel weer leidt tot onderlinge irritaties en ruzies, maar beter dan niets, toch?

Wat wel grappig is om te vertellen….er was eens een keer dat Mira haar snuit tegen de roostervloer aandrukte, alsof ze van plan was al wroetend op zoek te gaan wortels, knollen of andere eetbare dingen die je normaal in de grond zou kunnen vinden als varken haha…heel schattig…maar nee, het enige wat ze daar vond was stront en urine.

Ze groeit snel, precies zoals de varkensboer het gepland heeft. Iedere dag komt ze dichter bij het doel waarvoor ze geboren is. Alles draait om efficiëntie. Haar voedsel, haar beperkte ruimte, zelfs haar gewichtstoename…alles is erop gericht om haar zo snel mogelijk aan haar laatste reis te laten beginnen. Alright, even genoeg over Mira voor nu. Zij vermaakt zichzelf wel even zonder ons de komende zes maanden..of na ja…niet echt vermaken…er is daar letterlijk niets te vinden waar ze zich mee kan vermaken…maar je snapt wat ik bedoel. Laten we even kijken hoe het mams en paps in de tussentijd vergaat.

Het verhaal van de fokzeug en de dekbeer

Na drie weken een beetje "lui" liggen, heeft mama afscheid moeten nemen van de kinderen die ze alleen kent als de hongerige monden aan haar tepels. En omdat niemand wil dat het allemaal iets te comfortabel is, wordt ze teruggebracht naar de “dekstal.” Dekstal...dat klinkt romantisch. De plek waar ze de liefde mag bedrijven met de vader van Mira? Haar levenspartner? Nou, niet in de traditionele zin. Haar partner in deze is de boer die ongevraagd een buisje gevuld met reeds gewonnen sperma in haar vagina stopt. Niet zozeer een dekstal dus, eerder een “exploitatiehok.” De moeder van Mira is weer zwanger gemaakt...alles begint opnieuw. Tijd om weer moeder te worden van kinderen die voor een periode van drie weken na de bevalling in haar aanwezigheid zijn. Dit doet ze in totaal een keer of zes tijdens haar 2,5 jaar lange leven, totdat ze niet meer kan en met welverdiend "pensioen" mag gaan.

Maar wacht eens even...als ze geen partner heeft, wie is dan eigenlijk de vader van Mira?

De vader van Mira is een van die gelukkige mannelijke varkens die niet op dag twee werden gecastreerd. Hij is geselecteerd vanwege zijn "uitstekende" genen en kan in zijn leven wel 300.000 biggen nakomelingen verwekken. Deze “beren” (zoals mannelijke varkens worden genoemd) hebben het genoegen om drie keer per week hun sperma af te staan. Niet vrijwillig overigens…we moet hem een klein beetje foppen hihi. De varkenshouder laat de beer klimmen op een zogenaamde "kunstzeug," een koud metalen apparaat voorzien van een stukje leer om het allemaal net iets minder pijnlijk te maken. Zodra hij een erectie krijgt, staan er mensen klaar met latex handschoenen. Ja, je leest het goed…er staan volwassen mensen klaar om cum op te vangen. Deze mensen houden zijn spiraalvormige penis vast en begeleiden hem vijf minuten lang terwijl hij 200 tot 300 milliliter sperma deponeert. Voor pubers klinkt dit misschien als een droombaan, drie keer per week afgetrokken worden, maar zo fijn en romantisch is het allemaal niet. Denk nou bijvoorbeeld maar niet dat ze nog wat kaarsjes erbij aansteken of Barry White opzetten…nee nee…voor de beer geen romantiek, geen keuze, alleen een koude imitatie van wat een normaal leven zou kunnen zijn.

Mira heeft haar moeder drie weken lang meegemaakt, altijd liggend op haar zij, geen tot weinig interactie. Maar haar moeder kent ze tenminste nog. Haar vader kent ze niet en zal ze ook nooit leren kennen. Haar hele bestaan is een product van een systeem dat familiebanden irrelevant maakt en voortplanting reduceert tot een koude, zakelijke transactie. Dit is de wereld waarin Mira leeft. Mira’s vader zal zijn dochter nooit ontmoeten. Hij weet niet eens van haar bestaan af en sterker nog…hij zal haar waarschijnlijk overleven…

Wanneer de routine verbroken wordt

Mira is nu zes maanden oud. Tijd voor een nieuw en tevens laatste hoofdstuk in haar korte leven. Zelf heeft ze nog geen idee wat haar te wachten staat, maar het valt haar wel op dat er zaken in de stal waar ze leeft plots anders verlopen dan normaal. Het voer van Mira en de anderen wordt verminderd. Niet omdat er geen eten is, maar omdat een volle maag lastig is tijdens de reis die haar staat te wachten. Minder voer betekent minder stront, en minder stront is iets wat de vrachtwagenchauffeur graag wil. Want wie wil er nou een vrachtwagen vol met stront. De stal wordt aangepast. Afscheidingen worden weggehaald, gangpaden geopend. Alsof er voorbereidingen getroffen voor een evenement. In zekere zin dienen deze voorbereidingen ook voor een evenement…namelijk het “opschudden”. Een term die door de sector is bedacht, omdat opschudden nu eenmaal beter klinkt dan schreeuwend dieren een vrachtwagen in te jagen. Voor Mira voelt het vreemd. De routine van haar monotone bestaan wordt doorbroken en ze heeft geen enkel idee wat haar te wachten staat.

Wat haar te wachten staat lees je volgende week in: Varkens…hoe we met ze omgaan. Deel 2 - De dood

Varkens…hoe wij met ze omgaan. Deel 1 - Het leven

Varkens…hoe wij met ze omgaan deel 2 - De dood

Varkens…waar we ze voor gebruiken.