Fuck McDonald’s

Vorige week las ik in Trouw een artikel met de kop “McDonald’s is vastbesloten: er komt een drive-through in natuurgebied de Posbank.” Dat bericht triggerde gelijk e.e.a. bij mij…want man…wat haat ik McDonald’s. McDonald’s staat voor alles wat mis is in de wereld waarin we leven. Wil je weten waarom het kapitalistische systeem ondanks de welvaart die het ons brengt het einde van de wereld zal inluiden? Kijk niet verder dan de grote gele M. Dat de ziekmakende fastfoodketen midden op de Veluwe een vestiging wilt openen, biedt mij dan ook de perfecte gelegenheid om een genuanceerd artikel te schrijven over dit onderwerp. Iets wat al langer op mijn lijstje staat.

In mijn laatste artikel vertelde ik over de drie pijlers van veganisme: voor de dieren, voor de mensen, en voor de natuur. De impact van McDonald’s op deze pijlers? Laten we daar eens even kritisch naar kijken.

• Voor de dieren? McDonald’s deelt niet hoeveel dieren de dood hebben gevonden voor hun diabetes type 2 producten, maar we hebben wel de verkoopcijfers. En op basis van die verkoopcijfers kunnen we tot een inschatting komen. Ze verkopen wereldwijd zo’n 2,4 miljard hamburgers per jaar. Een volwassen rund levert ongeveer 200 hamburgers op, waarmee we kunnen concluderen dat er ieder jaar 12 miljoen dieren eindigen als een Big Mac. Hoe zit dat met de McChickens? Aangezien een kip veel minder kipnuggets oplevert dan de koe BigMacs, moeten er iets meer kippen de dood ingejaard worden. Naar schatting 400 miljoen kippen die jaarlijks gedood moeten worden voor een product wat alleen eetbaar is wanneer je er flink wat saus op tieft. Hoeveel vissen ze laten stikken is niet helemaal duidelijk, ze delen namelijk geen recente verkoopcijfers van de Filet-O-Fish, maar ervanuit gaande dat de populariteit van deze broodjes gefrituurde vis niet achteruit is gegaan sinds 2013 kunnen we schatten dat zo’n 300 miljoen vissen jaarlijks “duurzaam” gedood worden. Van alle dieren vallen er onder de varkens het minst aantal slachtoffers, ‘slechts’ een paar miljoen varkens per jaar voor een broodje obesitas booster. Vergeleken met Ronald McDonald waren Hitler, Stalin en Mao eigenlijk maar lieverdjes.

• Voor de mensen? Over het aantal menselijke slachtoffers is McDonald’s ook niet al erg transparant, maar op basis van de verkoopcijfers kunnen we ook daar wel de gevolgen al schattend voor in kaart brengen. Met zo’n 2,4 miljard verkochte hamburgers per jaar komt een stortvloed aan calorieën, verzadigd vet en natrium (ingrediënten die obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten een flinke boost geven) het lichaam binnen. Het resultaat? Ziekenhuizen wereldwijd zien de impact van Ronalds ‘Happy Meals’ dagelijks binnenrollen. Het gebrek aan vezels en voedingsstoffen in hun maaltijden veroorzaakt naast overgewicht ook problemen zoals spijsverteringsklachten, constipatie en niet-alcoholische leververvetting. De schade beperkt zich niet tot het lichaam; een dieet van McDonald’s leidt ook tot mentale gezondheidsproblemen zoals depressie en angst. Terwijl miljoenen klanten keer op keer in de rij staan, stijgt de bloeddruk en cholesterol evenredig met de verkoopcijfers. Ik zou dan ook willen opperen dat we de ‘Happy meal’ vanaf nu de ‘Happy killer’ noemen. Net zo gevaarlijk als een sigaret, alleen wat vrolijker verpakt.

  We hebben het tot nu toe alleen nog over de impact van McDonald’s op de menselijke gezondheid gehad. Maar er zijn nog wel andere factoren die een rol spelen. Fastfood is goedkoop, toegankelijk en overal te vinden, vooral in economisch achtergestelde buurten. Daar groeien al decennia generaties op die gevangen zit in een vicieuze cirkel van obesitas, diabetes en hartziekten. De voedingswaarde van een gemiddeld McDonald’s menu? Nagenoeg nul…vet, zout, en suiker voeren de boventoon. En wat te zeggen over de medewerkers bij de grote gele M? Ze zijn allerlei programma’s gestart om “goed werkgeverschap” uit te stralen. Maar het blijven laagbetaalde banen in een werkomgeving die vooral draait om zo veel mogelijk goedkope hamburgers de deur uit krijgen. Ondertussen worden traditionele voedingsmiddelen en lokale boeren in armere landen verdrongen door de expansie van soja en veevoerproductie voor het vlees op die hamburgers. In een wereld waarin McDonald's de scepter zwaait, zijn gezonde keuzes en eerlijke lonen net zo zeldzaam als een Big Mac zonder cholesterol problemen.

• Voor de natuur: McDonald’s zal niet snel vertellen hoeveel bomen sneuvelen of rivieren vervuild raken voor hun "Value Meals," maar de gevolgen zijn net zo reusachtig als die gele boog waar je praktisch overal op de wereld tegenaanloopt. De intensieve veehouderij die nodig is om jaarlijks 2,4 miljard hamburgers te produceren, slokt immense hoeveelheden soja op, die in het Amazonegebied worden verbouwd. Ontbossing, vernietiging van ecosystemen en verdrijving van inheemse gemeenschappen, alles wordt opgeofferd voor een industrie die draait op snel en goedkoop vlees. En daar stopt het niet. De methaanuitstoot van koeien en de ammoniak van varkens dragen fors bij aan de klimaatcrisis, en McDonald's gooit er met hun ‘duurzaamheidsinitiatieven’ een sausje van greenwashing overheen. Watervervuiling, bodemuitputting en verzuring nemen toe door hun schaalvergroting, terwijl elke burger, nugget en milkshake het milieu verder uitput. Voor elke Big Mac of McNugget die over de toonbank gaat, betaalt de planeet de prijs en die is een stuk hoger dan de paar euro’s op de kassabon.

Zo…nu dat er uit is kunnen we eindelijk eens kritisch kijken wat er eigenlijk zo fout is aan de McDonald’s.

Get them while they are young

Iedere zondag na een bezoek aan opa en oma smeekte ik mijn ouders om naar de McDonald's te gaan. Niet omdat ik het eten zo lekker vond, maar omdat ik een Happy Meal wilde. Waarom? Vanwege de speeltjes. Iedere maand hadden ze een nieuwe serie speeltjes, en natuurlijk moest je ze allemaal hebben. McDonald’s heeft als motto klanten te werven op de vroegst mogelijke leeftijd, zodat je ze voor de rest van hun leven verslaafd kan maken aan je producten. Hoe doen ze dat dan precies? Met Ronald McDonald, een clown die al sinds de jaren ’70 vrolijk in zijn speciaal ontworpen felgekleurde outfit vrolijk rondhuppelt. Met de Happy Meal-doosjes, compleet met speeltjes die zijn gekoppeld aan populaire kinderfilms. Met felle, primaire kleuren in McDonald’s-logo’s, verpakkingen, en restaurants. Kleuren die speciaal zijn gekozen om de aandacht van jonge kinderen te trekken. Psychologisch gezien zijn deze kleuren aantrekkelijk en gemakkelijk te herkennen voor jonge kinderen, wat ervoor zorgt dat zelfs peuters de McDonald's-verpakkingen kunnen identificeren. En als je eenmaal binnen bent laten ze je nooit meer gaan…

McDonald's eten is namelijk meer dan een snelle hap. Het is een zorgvuldig samengesteld recept voor verslaving. De combinatie van verzadigd vet, suiker en zout prikkelt ons beloningssysteem, waarbij dopamine vrij komt en ons hersenen vertelt dat dit eten "geluk" betekent. Voeg daar de smaakversterkers aan toe, zoals mononatriumglutamaat (MSG), die de umami-smaak versterken en de maaltijd nóg bevredigender maken. Deze producten leveren ook snel energie door de combinatie van vetten en geraffineerde koolhydraten, wat ons lichaam steeds opnieuw doet verlangen naar die snelle 'opkikker'. Met flinke porties voor een lage prijs moedigt McDonald's ons bovendien aan om door te blijven eten, steeds weer, zonder dat het ooit écht verzadigt.

Wanneer je een fles witte wijn wilt kopen in de supermarkt en je er iets te jong uitziet, moet je geheel terecht je identiteitsbewijs laten zien. Sta je als kind in de McDonald’s aan de counter voor een Big Mac menu, wordt je gevraagd of deze extra groot gemaakt moet worden…

Imago is alles

Voor dit stuk ben ik eens op de website van McDonald’s gaan kijken. Ik kwam uit op de werken bij McDonald’s pagina. De misie van McDonald’s Nederland is als volgt:

McDonald’s heeft een helder doel: de samenleving verbinden en vooruit helpen. Met meer dan 3 miljoen bezoekers per week in haar restaurants is McDonald’s ingeburgerd in de samenleving. Die positie zetten we bewust in om positieve impact te maken. Waar McDonald’s voor haar gasten een favoriet verwenmoment is, verwachten andere stakeholders als gemeenten en belangenorganisaties dat wij verantwoordelijkheid nemen op maatschappelijke thema’s als gezonde leefomgeving, zwerfafval, duurzame energie en goed werkgeverschap. 

Het verbinden zie ik wel. Als obesitas patiënt voel je jezelf toch wat minder eenzaam als je niet de enige bent in de wachtkamer van de huisarts, maar het vooruit helpen met wat in hemelsnaam? Ah, ze nemen verantwoordelijkheid voor een gezonde leefomgeving en zwerfafval etc. Waarschijnlijk betekent dit dat ze in een straal van 500 meter van de lokale McDonald’s de kartonnen bakjes met achtergebleven blaadjes sla in vuilniszakken stoppen. Is het je trouwens ook opgevallen dat de kleur groen steeds prominenter aanwezig is bij de McDonald’s? Ze doen letterlijk aan greenwashing.

We hebben onze medewerkers groene uniformen gegeven en onze locaties groener gemaakt. We hebben nu een McPlant, die niet echt vegan is, maar hey…als het helpt om je minder schuldig te voelen dan maakt dat niet uit toch? We hebben een Impact Directeur en een heus impact rapport waarin we letterlijk zeggen zorg te hebben voor de planeet. Want we willen iets doen aan plastic ofzo. Wat wil je nog meer! Man, wij bij McDonald’s zijn eigenlijk te goed voor deze wereld.

Wist je dat we in 2023 60 locaties in Nederland van het aardgas hebben gehaald en we €476.412 ingezameld hebben voor het Ronald McDonald Kinderfonds. Wow! Wat goed! Dat onze omzet wereldwijd 25,5 miljard dollar is, waarvan naar schatting 150 miljoen omzet in Nederland laten we maar even achterwege! Dat wij met onze verslavende en zwaar ongezonde producten een van de grootste bijdragers van kanker en andere westerse ziektes zijn, laten we ook maar even achterwege. En oh…dat de impact op het klimaat van alle dieren die gehouden en gedood moeten worden voor die gore troep die jullie willen eten vele malen groter is dan een paar locaties die niet meer op fossiele brandstoffen draaien…dat laten we ook maar even achterwege!

Verder staan we ook voor goed werkgeverschap he, met allerlei programma’s waarmee we medewerkers de optie bieden naast werk een MBO of een HBO opleiding te volgen. Okay, okay…dat je bij ons werkt voor het minimumloon, zeer flexibel moet zijn in je uren en dat je na iedere shift stinkend naar de hel thuis komt…ja dat laten we ook maar even achterwege. Maar we zijn ook voor diversiteit, gelijkheid en inclusiviteit. Kijk maar naar deze willerkeurig gemaakte foto! Man, wat zijn wij goed!

Fuck McDonald’s…serieus…fuck McDonald’s

Ik zie niks van de "positieve impact" die ze beweren te creëren. Ze kunnen dit groene vernislaagje wel blijven schilderen, maar de fundamenten van hun bedrijf zijn gebouwd op verwoesting: van dieren, van de mensen en van de natuur.

McDonald’s is het ultieme kwaad. Je ziet de gele bogen, de reclames voor de Happy Killers, maar als we even voorbij die façade kijken, zien we een bedrijf dat niet alleen symbool staat voor fastfood, maar voor iets veel donkerders. McDonald's is het meest kwaadaardige bedrijf ter wereld. McDonald's is het gezicht van de donkere kant van het kapitalistische systeem.

Eet niet bij McDonald's. Trap niet in hun greenwashing trucjes. Laat ze de McPlant in hun reet stoppen. Roep anderen op hetzelfde te doen (niet het stoppen van een McPlant in de reet, maar het niet eten ervan). Dit bedrijf is het vleesgeworden (snap je hem) kwaad, en als we het niet kunnen verslaan, moeten we het op zijn minst vermijden. Ik hoop van harte dat de acties van burgers en politiek zullen slagen om dit verwoestende bedrijf te weren uit de Posbank…want…fuck McDonald’s…serieus…fuck ze…

Cheers,

The Vegan Thinker